Një metodë e re ndihmon për të matur më saktë distancat kozmologjike
Pas një analize komplekse statistikore të rreth një milion galaktikave, një ekip studiuesish në disa universitete kineze dhe Universiteti i Kordobës ishin në gjendje të publikonin rezultatet e studimit në revistën Nature Astronomy . Për më shumë se dy vjet, ata kishin punuar në projektin, i cili do të bëjë të mundur përcaktimin e distancave kozmologjike me një shkallë të re dhe më të madhe saktësie.
Studimi zhvilloi një metodë të re për të zbuluar ato që quhen lëkundjet akustike të barionit (BAO). Këto valë, ekzistenca e të cilave u demonstrua për herë të parë në vitin 2005, janë një nga gjurmët e pakta të Big Bengut që ende mund të zbulohen në kozmos.
Ato u përhapën gjatë 380,000 viteve të para të jetës së universit, duke u zgjeruar si valë zanore përmes materies aq të nxehtë saqë ajo sillej si një lëng, diçka e ngjashme me atë që ndodh kur një gur hidhet në një pellg. Më pas, universi u zgjerua dhe u ftoh deri në atë pikë sa ato valë u ngrinë në kohë.
Gjëja interesante në lidhje me këto lëkundje, dëshmitarë të pothuajse të gjithë historisë së kozmosit, është se kohëzgjatja e tyre e saktë dihet, kështu që ato aktualisht janë shumë të dobishme për matjen e distancave kozmologjike bazuar në ndarjen midis galaktikave. Prandaj, aftësia për t’i zbuluar ato dhe për të përcaktuar madhësinë e tyre është me rëndësi të madhe për të hartuar saktë universin në pika shumë të largëta.
“Rezultatet e këtij studimi tani na lejojnë të zbulojmë këto valë nëpërmjet një metode të re dhe të pavarur. Duke i kombinuar të dyja, ne mund të përcaktojmë distancat kozmike me saktësi më të madhe,” shpjegoi Antonio J. Cuesta, një studiues në Departamentin e Universitetit të Kordobës. Fizika dhe autori i vetëm spanjoll në studim.
Ky studim i ri analizoi, duke përdorur metoda statistikore , një bazë të dhënash prej rreth një milion galaktikash, duke i kushtuar vëmendje të veçantë dy faktorëve shumë të ndryshëm: elipticitetit të galaktikave dhe dendësisë rreth tyre.
Për sa i përket orientimeve të tyre, galaktikat zakonisht shtrihen aty ku ka një numër më të madh galaktikash të tjera, për shkak të tërheqjes së gravitetit, por ka vende të caktuara në univers ku ky efekt nuk është aq intensiv. “Është në ato pika, ku galaktikat nuk tregojnë aty ku duhet, ku statistikat na tregojnë se ndodhen Lëkundjet Akustike të Barionit, pasi këto valë veprojnë edhe si pika të tërheqjes së gravitetit”, shpjegoi Antonio J. Cuesta.
“Zbatimi i parë praktik që mund të ketë ky studim është të përcaktojë më saktë se ku ndodhen galaktikat dhe ndarjen midis tyre dhe Tokës, por, në një farë mënyre, ne po shikojmë edhe të kaluarën,” shpjegoi studiuesi.
Kjo qasje e re ndaj Lëkundjeve Akustike Baryon, çelësi për t’iu përgjigjur disa prej pyetjeve të mëdha rreth universit, hap dyer të reja në botën e astronomisë. Përcaktimi i distancave kozmologjike ofron, nga ana tjetër, të dhëna të reja rreth historisë së zgjerimit të universit dhe na ndihmon të kuptojmë përbërjen e tij për sa i përket materies dhe energjisë së errët, dy nga komponentët më të pakapshëm dhe enigmatikë të kozmosit.