Astronomët përcaktojnë zbulime misterioze në zemër të Rrugës së Qumështit

Nëpërmjet analizës së të dhënave me rezolucion të lartë nga një teleskop 10 metra në Hawaii, studiuesit në Universitetin Lund në Suedi kanë arritur të gjenerojnë njohuri të reja rreth tre yjeve në zemër të Rrugës së Qumështit. Yjet rezultuan të ishin jashtëzakonisht të rinj me një përbërje kimike të çuditshme që i befasoi studiuesit.

Studimi, i cili është publikuar në The Astrophysical Journal Letters , ekzaminoi një grup yjesh të vendosur në grupin yjor bërthamor që përbën zemrën e galaktikës. Bëhet fjalë për tre yje që janë të vështira për t’u studiuar sepse janë jashtëzakonisht larg nga sistemi ynë diellor dhe të fshehur pas reve të mëdha pluhuri dhe gazi që bllokojnë dritën. Fakti që zona është gjithashtu plot me yje e bën shumë të komplikuar dallimin e yjeve individualë.

Në një studim të mëparshëm, studiuesit parashtruan një hipotezë se këta yje specifikë në mes të Rrugës së Qumështit mund të jenë jashtëzakonisht të rinj.

“Tani mund ta konfirmojmë këtë. Në studimin tonë ne kemi qenë në gjendje të datojmë tre prej këtyre yjeve si relativisht të rinj, të paktën për sa i përket astronomëve, me moshë nga 100 milion deri në rreth 1 miliard vjet. Kjo mund të krahasohet me dielli, i cili është 4.6 miliardë vjet i vjetër”, thotë Rebecca Forsberg, studiuese në astronomi në Universitetin e Lundit.

Grumbulli yjor bërthamor është parë kryesisht, me të drejtë, si një pjesë shumë e lashtë e galaktikës. Por zbulimi i ri i studiuesve për yje të tillë të rinj tregon se ka edhe formim aktiv të yjeve në këtë komponent të lashtë të Rrugës së Qumështit. Megjithatë, takimi me yjet 25,000 vite dritë nga Toka nuk është diçka që mund të bëhet me nxitim.

Studiuesit përdorën të dhëna me rezolucion të lartë nga teleskopi Keck II në Hawaii, një nga teleskopët më të mëdhenj në botë me një pasqyrë 10 metra në diametër. Për verifikim të mëtejshëm, ata matën më pas se sa nga elementi i rëndë, hekuri, përmbanin yjet. Elementi është i rëndësishëm për gjurmimin e zhvillimit të galaktikës, pasi teoritë që kanë astronomët për mënyrën se si formohen yjet dhe zhvillohen galaktikat tregojnë se yjet e rinj kanë më shumë elementë të rëndë , pasi elementët e rëndë formohen në një masë në rritje me kalimin e kohës në univers.

Për të përcaktuar nivelin e hekurit, astronomët vëzhguan spektrat e yjeve në dritën infra të kuqe , të cilat, në krahasim me dritën optike, janë pjesë të spektrit të dritës që mund të shkëlqejnë më lehtë nëpër pjesët e ngarkuara me pluhur të dendur të Rrugës së Qumështit. U tregua se nivelet e hekurit ndryshonin në mënyrë të konsiderueshme, gjë që i befasoi studiuesit.

“Përhapja shumë e gjerë e niveleve të hekurit mund të tregojë se pjesët më të brendshme të galaktikës janë tepër johomogjene, dmth., të papërziera. Kjo është diçka që nuk e kishim pritur dhe jo vetëm që tregon diçka për mënyrën se si shfaqet qendra e galaktikës, por edhe se si universi i hershëm mund të jetë dukur”, thotë Brian Thorsbro, studiues në astronomi në Universitetin e Lundit.

Studimi hedh dritë të konsiderueshme mbi të kuptuarit tonë për universin e hershëm dhe funksionimin e qendrës së Rrugës së Qumështit. Rezultatet mund të jenë gjithashtu të dobishme për të frymëzuar eksplorimet e vazhdueshme dhe të ardhshme të zemrës së galaktikës, si dhe zhvillimin e mëtejshëm të modeleve dhe simulimeve të formimit të galaktikave dhe yjeve.

“Personalisht, mendoj se është shumë emocionuese që ne tani mund të studiojmë qendrën e galaktikës sonë me një nivel kaq të lartë detajesh. Këto lloj matjesh kanë qenë standarde për vëzhgimet e diskut galaktik ku ndodhemi, por kanë qenë një Qëllimi i paarritshëm për pjesët më të largëta dhe ekzotike të galaktikës. Nga studime të tilla mund të mësojmë shumë për mënyrën se si u formua dhe u zhvillua galaktika jonë e shtëpisë”, përfundon Rebecca Forsberg.