GPT-5 dyshohet se zgjidh një problem të hapur matematikor pa ndihmën e njeriut
Ndërsa shkencëtarët debatojnë se si ta integrojnë në mënyrë transparente inteligjencën artificiale në kërkim dhe shkrim, matematikani zviceran Johannes Schmitt ka paraqitur një propozim konkret.

Schmitt raporton në X se GPT-5 ka zgjidhur në mënyrë të pavarur një problem të hapur matematik për herë të parë – pa ndërhyrjen ose ndërhyrjen njerëzore. Sipas Schmitt, GPT-5 ofroi një zgjidhje elegante që çuditërisht u mbështet në teknika nga një fushë tjetër e gjeometrisë algjebrike në vend që të aplikonte metodat e zakonshme. Rishikimi nga kolegët është ende në pritje. Raportime të ngjashme anekdotike mbi dobinë e IA-së në matematikë kanë ardhur së fundmi nga ylli i matematikës Terence Tao, ndër të tjerë.
Punimi që rezulton paraqet forma të ndryshme të bashkëpunimit njeri-IA: prova nga GPT-5 (modeli bazë, jo Pro) dhe Gemini 3 Pro, pasazhe teksti nga Claude dhe prova formale Lean nëpërmjet kodit Claude dhe ChatGPT 5.2. Si një eksperiment në atribuimin transparent të IA-së, çdo paragraf është etiketuar si i shkruar nga njeriu ose nga IA, me lidhje për pyetje dhe transkripte bisedash.

Qasja e Schmitt ofron një nivel të lartë transparence dhe gjurmueshmërie – kushdo mund të kontrollojë se cilat ide erdhën nga njerëzit dhe cilat nga IA. Por qasja ka edhe disavantazhe: etiketimi i çdo paragrafi në detaje kërkon kohë dhe mund të bëhet jopraktik pasi IA bëhet një mjet i përditshëm. Transparenca ka rëndësi, por nuk duhet të shndërrohet në burokraci.
Vija ndarëse midis të dhënave njerëzore dhe atyre të inteligjencës artificiale nuk është gjithmonë e qartë. Kush e shkruan kërkesën? Kush e zgjedh dhe e korrigjon rezultatin? Ky model ndoshta nuk do të transferohet lehtë në shkencat e tjera.
Ndoshta shkenca duhet t’i përgjigjet së pari një pyetjeje më themelore: Pse ka rëndësi nëse një kontribut erdhi vetëm nga një njeri, një njeri me ndihmën e IA-së, apo vetëm nga IA – dhe a është e mundur kjo e fundit edhe pa qëllimin njerëzor?
