Laniakea, grupi jonë i galaktikave, po mbulohet nga materia e errët

Në shkallët më të mëdha kozmike nga të gjithë, planeti Tokë duket të jetë gjithçka tjetër veçse i veçantë. Ashtu si qindra miliarda planetë të tjerë në galaktikën tonë, ne orbitojmë yllin tonë mëmë; si qindra miliarda sisteme diellore, ne rrotullohemi rreth galaktikës; si shumica e galaktikave në Univers, ne jemi të lidhur së bashku në një grup galaktikash. Dhe, si shumica e grupimeve galaktike, ne jemi një pjesë e vogël e një strukture më të madhe që përmban mbi 100,000 galaktika: një supergrup. E jona quhet Laniakea: fjala Hauajane për “parajsë të pamasë”.

Supergrupet janë gjetur dhe hartuar në të gjithë Universin tonë të vëzhgueshëm, ku ato janë më shumë se dhjetë herë më të pasura se grupimet më të mëdha të galaktikave të njohura. Fatkeqësisht, për shkak të pranisë së energjisë së errët në Univers, këto supergrupe – duke përfshirë edhe tonën – janë vetëm struktura të dukshme. Në realitet, ato janë thjesht fantazma, në proces të tretjes para syve tanë.

Universi siç e njohim filloi rreth 13.8 miliardë vjet më parë me Big Bengun. Ishte e mbushur me materie, antimaterie, rrezatim etj.; të gjitha grimcat dhe fushat që ne njohim sot, dhe ndoshta edhe më shumë. Megjithatë, që nga momentet më të hershme të Big Bengut të nxehtë, ai nuk ishte thjesht një det uniform i këtyre kuanteve energjike. Në vend të kësaj, kishte papërsosmëri të vogla – në nivelin 0,003% – në të gjitha shkallët, ku disa rajone kishin pak më shumë ose pak më pak materie dhe energji se mesatarja.

Në secilin prej këtyre rajoneve, pasoi një garë e madhe kozmike. Gara u zhvillua mes dy dukurive konkurruese.

Me materien normale dhe materien e errët që popullon Universin tonë – por jo në sasi të mjaftueshme për të shkaktuar rikolapsin e gjithë Universit – Universi ynë fillimisht formon yje dhe grupime yjesh, me të parët që shfaqen kur kanë kaluar më pak se 200 milionë vjet që nga viti Big Bang. Gjatë disa qindra milionë viteve të ardhshme, struktura fillon të shfaqet në shkallë më të mëdha, me formimin e galaktikave të para, grumbullimet e yjeve duke u bashkuar së bashku dhe madje edhe galaktikat që rriten për të tërhequr lëndën nga rajonet me densitet më të ulët aty pranë.

Ndërsa koha vazhdon të kalojë, dhe ne kalojmë nga qindra miliona vjet në miliarda vjet në matjen tonë të kohës që nga Big Bengu, galaktikat gravitojnë së bashku për të formuar grupimet e para të galaktikave të Universit. Me deri në mijëra galaktika të madhësisë së Rrugës së Qumështit në to, bashkimet masive formojnë gjigantë gjigantë eliptikë në thelbin e këtyre grupimeve. Në ekstremet moderne, galaktikat si IC 1101 mund të rriten në katër miliarda masa diellore.

Në shkallë edhe më të mëdha hapësinore dhe edhe më të gjata kohore, rrjeta kozmike fillon të marrë formë, me filamente të materies së errët që gjurmojnë një sërë linjash ndërlidhëse. Lënda e errët drejton rritjen gravitacionale të Universit, ndërsa materia normale ndërvepron edhe përmes forcave të tjera përveç gravitetit, duke çuar në formimin e grupeve të gazit, yjeve të rinj dhe madje edhe galaktikave të reja në shkallë mjaft të gjata kohore.

Ndërkohë, hapësira ndërmjet filamenteve – rajonet e nëndendura të Universit – ia dorëzojnë lëndën e tyre strukturave përreth, duke u bërë zbrazëtira të mëdha kozmike. Galaktikat i njollosin filamentet dhe bien në strukturat më të mëdha kozmike ku kryqëzohen filamente të shumta. Në periudha mjaft të gjata kohore, lidhjet më spektakolare të materies madje fillojnë të tërheqin njëra-tjetrën, duke bërë që grupet dhe grupimet e galaktikave të fillojnë të formojnë struktura edhe më të mëdha: supergrupet galaktike.