Meta përballet me një gjobë prej 1 miliard dollarësh nga BE për modelin “Paguaj ose Prano”

Komisioni Evropian po përgatitet të gjobisë Metën deri në 1 miliard dollarë për shkelje të dyshuara të Aktit të Tregjeve Dixhitale (DMA), sipas burimeve.

Rregullatorët argumentojnë se modeli ‘paguaj ose mirato’ i kompanisë për reklamat në Facebook dhe Instagram kufizon zgjedhjen e konsumatorit, duke i detyruar përdoruesit ose të paguajnë një tarifë abonimi ose të japin pëlqimin për gjurmimin e gjerë të të dhënave – një qasje që BE thotë se bie ndesh me rregullat e konkurrencës dixhitale.

Sipas DMA, Komisioni Evropian mund të vendosë gjoba deri në 10% të të ardhurave vjetore globale të një kompanie për shkelje. Nëse shpallet fajtor, dënimi i Metës mund të kalojë shifrën e raportuar prej 1 miliard dollarësh. Kompania pritet të kundërshtojë vendimin, me CEO Mark Zuckerberg dhe zyrtarë të qeverisë amerikane që kanë shprehur tashmë kundërshtime të forta ndaj veprimeve rregullatore të BE-së.

Komisioni Evropian ka hetuar alternativën e bazuar në abonim të Metës ndaj reklamave të synuara që nga fillimi i saj në fund të vitit 2023 . Sipas këtij sistemi, përdoruesit në Zonën Ekonomike Evropiane duhet ose të paguajnë 9,99 € në muaj në ueb (12,99 € në celular) për të hequr reklamat ose të pranojnë mbledhjen e gjerë të të dhënave për reklama të personalizuara.

Pas presionit rregullator, Meta uli tarifën në 5.99€. Megjithatë, avokatët e privatësisë argumentojnë se çështja nuk ka të bëjë vetëm me çmimin, por me të drejtat themelore të përdoruesit.

Sipas vlerësimit paraprak të Komisionit Evropian nga viti 2024, “modeli “paguaj ose pëlqim” i Metës mund të mos ofrojë një alternativë reale në rast se përdoruesit nuk japin pëlqimin, duke mos arritur kështu objektivin për të parandaluar akumulimin e të dhënave personale nga rojtarët”.

Ky veprim i fundit zbatues do të pasonte një sërë gjobash të mëparshme ndaj Metës për shkelje të ligjeve të konkurrencës të BE-së. Në nëntor 2024, Komisioni Evropian vendosi një gjobë prej 797.72 milionë eurosh ndaj kompanisë për lidhjen e Facebook Marketplace me platformën e saj kryesore të mediave sociale. Rregullatorët zbuluan se integrimi automatik i Marketplace në Facebook i dha Metës një avantazh të padrejtë të shpërndarjes, duke dëmtuar konkurrencën në sektorin e klasifikimeve në internet.

Më parë, në maj 2023, Meta u përball me një gjobë rekord prej 1.2 miliardë eurosh sipas GDPR për transferimin e të dhënave evropiane të përdoruesve në Shtetet e Bashkuara pa mbrojtje adekuate. Këto raste, së bashku me mosmarrëveshjen e fundit të DMA-së, nxjerrin në pah presionin në rritje rregullator me të cilin përballet Meta në Evropë.

Meta nuk është e vetmja kompani nën vëzhgim. Komisioni Evropian ka nisur gjithashtu hetime ndaj Google dhe Apple për shkelje të mundshme të DMA, duke paralajmëruar se të dyja kompanitë mund të përballen me gjoba deri në 10% të të ardhurave të tyre globale nëse shpallen fajtore për favorizimin e shërbimeve të tyre.

Goditja rregullatore ka ndezur tensione midis BE-së dhe Shteteve të Bashkuara. Presidenti i SHBA Donald Trump ka kritikuar veprimet e BE-së në memorandumin e lëshuar në shkurt, duke i quajtur ato “zhvatje jashtë shtetit” kundër firmave amerikane të teknologjisë. Zuckerberg është rreshtuar me këtë pikëpamje.

Duke folur në podcastin Joe Rogan Experience më 11 janar, Zuckerberg kritikoi veprimet rregullatore të BE-së, të cilat kanë rezultuar në më shumë se 30 miliardë euro gjoba për firmat e teknologjisë amerikane gjatë dy dekadave të fundit.

Pavarësisht polemikës politike, zyrtarët e BE këmbëngulën se fokusi i tyre është në sigurimin e konkurrencës së ndershme dhe mbrojtjen e të drejtave të konsumatorëve. Komisioni deklaroi në janar se ka ndërprerë përkohësisht hetimet e DMA, përfshirë ato që përfshijnë Apple dhe Google, duke përmendur nevojën për një rishikim më të gjerë të strategjisë.

Vendimi i Komisionit Evropian për çështjen e Metës pritet në muajt në vijim. Nëse gjoba prej 1 miliard dollarësh mbahet në fuqi, ajo do të shënojë një nga veprimet më agresive të zbatimit sipas DMA dhe mund të krijojë një precedent për dënimet e ardhshme kundër gjigantëve të tjerë të teknologjisë.

Me rritjen e zbatimit të DMA-së, rezultati i çështjes së Metës do të jetë një provë kritike se sa rreptësisht BE synon të rregullojë portierët dixhitalë. Nëse Meta humbet tërheqjen e saj, ajo mund të detyrohet të rishikojë modelin e saj të të ardhurave të bazuara në reklama në Evropë – një ndryshim që mund të ketë implikime të gjera për industrinë e teknologjisë.