Studimi i ri zbulon efektin shkatërrues në kockat e astronautëve nga jeta në hapësirë

Astronautët humbasin masën kockore prej dekadash në hapësirë, të cilën shumë nuk e rikuperojnë edhe pas një viti prapa në Tokë, thanë studiuesit të enjten, duke paralajmëruar se mund të jetë një “shqetësim i madh” për misionet e ardhshme në Mars.

Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se astronautët humbasin midis 1 deri në 2 për qind të densitetit të kockave për çdo muaj të kaluar në hapësirë, pasi mungesa e gravitetit ul presionin nga këmbët e tyre kur bëhet fjalë për qëndrimin dhe ecjen.

Për të zbuluar se si astronautët shërohen pasi këmbët e tyre të kthehen në tokë, një studim i ri skanoi kyçet e duarve dhe kyçet e 17 astronautëve para, gjatë dhe pas qëndrimit në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës.

Dendësia e kockave të humbura nga astronautët ishte ekuivalente me atë se sa do të humbnin në disa dekada nëse do të ktheheshin në Tokë, tha bashkëautori i studimit Steven Boyd nga Universiteti kanadez i Calgary dhe drejtor i Institutit McCaig për Shëndetin e Kockave dhe Nyjeve.

Studiuesit zbuluan se dendësia e kockave të këmbës së nëntë prej astronautëve nuk ishte rikuperuar plotësisht pas një viti në Tokë – dhe ende i mungonte masa kockore me vlerë rreth një dekade.

Astronautët që shkuan në misionet më të gjata, të cilat varionin nga katër deri në shtatë muaj në ISS, ishin më të ngadaltë për t’u rikuperuar.

“Sa më shumë të shpenzoni në hapësirë, aq më shumë kocka humbisni”, tha Boyd për AFP.

Boyd tha se është një “shqetësim i madh” për misionet e planifikuara në të ardhmen në Mars, të cilat mund të shohin astronautët të kalojnë vite në hapësirë.

“A do të vazhdojë të përkeqësohet me kalimin e kohës apo jo? Nuk e dimë,” tha ai.

“Është e mundur që të kemi një gjendje të qëndrueshme pas një kohe, ose është e mundur që të vazhdojmë të humbasim kockën. Por nuk mund ta imagjinoj se do të vazhdojmë ta humbasim atë derisa të mos mbetet asgjë.”

Një studim modelimi i vitit 2020 parashikoi se gjatë një fluturimi hapësinor trevjeçar në Mars, 33 për qind e astronautëve do të rrezikoheshin nga osteoporoza.

Boyd tha se disa përgjigje mund të vijnë nga kërkimet që po kryhen aktualisht mbi astronautët që kaluan të paktën një vit në bordin e ISS.

Guillemette Gauquelin-Koch, kreu i kërkimit të mjekësisë në agjencinë hapësinore CNES të Francës, tha se mungesa e peshës e përjetuar në hapësirë ​​është “mosaktiviteti fizik më drastik që ekziston”.

“Edhe me dy orë sport në ditë, është sikur 22 orët e tjera të jeni të shtrirë në shtrat”, tha mjeku, i cili nuk ishte pjesë e studimit.

“Nuk do të jetë e lehtë për ekuipazhin të shkelë në tokën marsiane kur të mbërrijnë – është shumë paaftësi.”

Studimi i ri, i cili u botua në Scientific Reports, tregoi gjithashtu se si fluturimi në hapësirë ​​ndryshon strukturën e vetë kockave.

Boyd tha se nëse mendoni për kockat e një trupi si Kulla Eifel, do të ishte sikur disa nga shufrat metalike lidhëse që mbajnë strukturën lart do të kishin humbur.

“Dhe kur kthehemi në Tokë, ne trashim atë që ka mbetur, por në fakt nuk krijojmë shufra të reja,” tha ai.

Disa ushtrime janë më të mira për të mbajtur masën kockore se të tjerat, zbuloi studimi.

Ngritja e vdekjes doli dukshëm më efektive sesa vrapimi ose çiklizmi, tha ai, duke sugjeruar më shumë ushtrime të rënda në pjesën e poshtme të trupit në të ardhmen.

Por astronautët – të cilët janë kryesisht në formë dhe në të 40-at e tyre – nuk priren të vërenin humbjen drastike të kockave, tha Boyd, duke theksuar se osteoporoza ekuivalente e lidhur me Tokën njihet si “sëmundja e heshtur”.

Astronauti kanadez Robert Thirsk, i cili ka kaluar më shumë kohë në hapësirë, tha se për të kockat dhe muskujt iu deshën më shumë kohë për t’u rikuperuar pas fluturimit në hapësirë.

“Por brenda një dite pas uljes, u ndjeva sërish rehat si tokësor”, tha ai në një deklaratë që shoqëronte studimin.