Zbulohen tre vullkane nënujore dhe një anije e fundosur 330 metra

Shkencëtarët kanë zbuluar tre vullkane të mëdha nënujore dhe rrënojat e një anijeje të fundosur me gjatësi më shumë se 300 metra.

Zbulimet erdhën gjatë një ekspedite të quajtur M191 SUAVE të kryer nga shkencëtarët në bordin e anijes gjermane METEOR në Detin Mesdhe midis 16 korrikut dhe 5 gushtit të këtij viti.

Ekipi ndërkombëtar eksploroi zona të ndryshme në Kanalin Siçilian – ngushticën midis ishullit të Siçilisë dhe kombit afrikano-verior të Tunizisë. Siçilia është ishulli më i madh në Detin Mesdhe, i vendosur pak larg ‘shputës’ së Italisë në formë çizme. Studiuesit përdorën teknika sonar për të rindërtuar formën dhe formën e shtratit të detit me rezolucion të lartë.

Studiuesit përdorën gjithashtu një magnetometër – një instrument i krijuar për të matur forcën dhe nganjëherë drejtimin e fushave magnetike – për të identifikuar anomalitë që lidhen me strukturat vullkanike nënujore. Më në fund, ata përdorën teknika sizmike me rezolucion të lartë për të vëzhguar karakteristikat gjeologjike të disa dhjetëra këmbëve të para nën shtratin e detit.

Duke kombinuar këto teknika, studiuesit ishin në gjendje të identifikonin tre vullkanet e panjohura më parë në brigjet jugore të Siçilisë.

Vullkanet kanë një gjatësi prej të paktën 3.5 milje dhe ngrihen më shumë se 490 këmbë mbi shtratin e detit përreth, tha në një deklaratë Instituti Kombëtar Italian i Oqeanografisë dhe Gjeofizikës së Aplikuar (OGS).

Vullkanet janë pjesë e një sërë konesh të tjera vullkanike që OGS zbuloi në vitin 2019, tha instituti.

“Është e pabesueshme të zbulosh elemente të reja gjeologjike edhe sot në një det si Mesdheu, i cili është përshkuar nga të gjitha llojet e varkave për mijëvjeçarë. Kjo tregon qartë se sa pak i njohur është ende shtrati i detit, madje edhe pranë brigjeve,” studiuesi i OGS Jonathan. Ford , i cili ishte në bordin e ekspeditës, tha në deklaratë.

Ekipi shkencor, i cili përfshinte studiues nga Instituti i Kërkimeve të Akuariumit të Monterey Bay në Kaliforni, midis institucioneve të tjera, identifikoi rrënojat e anijes së fundosur falë një studimi të hartës së shtratit të detit.

Anija në fjalë është rreth 330 këmbë e gjatë dhe 56 këmbë e gjerë. Shtrihet në një thellësi prej rreth 360 metra në një vend afërsisht në gjysmë të rrugës midis Siçilisë dhe ishullit të vogël italian të Linosa, rreth 100 milje në jug.

Ekipi shkencor mblodhi gjithashtu mostra shkëmbi nga vullkane të ndryshme nëndetëse, disa prej të cilave ishin tashmë të njohura nga hetimet indirekte.

Në muajt e ardhshëm, studiuesit do të analizojnë mostrat për të dhënë njohuri mbi moshën e vullkaneve dhe karakteristikat e magmës që i ushqen ato.

“Ky informacion do të jetë thelbësor për rindërtimin e historisë gjeologjike të një prej rajoneve më komplekse të Mesdheut qendror, ku, duke filluar rreth 4 deri në 5 milionë vjet më parë, u zhvillua një sistem gropash të thella të lidhura me proceset tektonike,” Giulia Matilde Ferrante, një tjetër. Studiuesi OGS që mori pjesë në ekspeditë, tha.

Hulumtimet e fundit kanë nxjerrë në pah edhe praninë e disa gabimeve të rëndësishme në hartat ekzistuese batimometrike të rajonit. Këto përshkruajnë tiparet e zhytura të oqeanit dhe dyshemesë së detit.

Gjegjësisht, ekipi zbuloi se disa relieve të zhytur në ujë, të interpretuara gabimisht si male detare – male të mëdha, nëndetëse, vullkanike – nuk ekzistojnë në të vërtetë.

“Këto rezultate tregojnë edhe një herë se si hartëzimi me rezolucion të lartë i shtratit të detit është thelbësor dhe një prioritet jo vetëm për njohuritë bazë, por edhe për aspekte më praktike,” thanë studiuesit e OGS Dario Civile dhe Emanuele Lodolo.

Një kërkim i tillë ka implikime për sigurinë e lundrimit dhe vendosjen e kabllove nëndetëse; vlerësimi i rreziqeve që lidhen me praninë e strukturave vullkanike relativisht afër bregdetit; analiza e evolucionit bregdetar; dhe mbrojtja e ekosistemeve detare, sipas studiuesve.