Meteoritet zbulojnë origjinën e kimikateve të paqëndrueshme të Tokës

Meteoritet u kanë treguar studiuesve perandorak origjinën e mundshme të largët të kimikateve të paqëndrueshme të Tokës, disa prej të cilave formojnë blloqet ndërtuese të jetës.

Ata zbuluan se rreth gjysma e inventarit të Tokës të elementit të paqëndrueshëm të zinkut erdhi nga asteroidët me origjinë nga sistemi i jashtëm diellor – pjesa përtej brezit të asteroidëve që përfshin planetët Jupiterin, Saturnin dhe Uranin. Ky material pritet të ketë furnizuar edhe lëndë të tjera të paqëndrueshme të rëndësishme si uji.

Të paqëndrueshmet janë elementë ose komponime që ndryshojnë nga gjendja e ngurtë ose e lëngët në avull në temperatura relativisht të ulëta. Ato përfshijnë gjashtë elementët më të zakonshëm që gjenden në organizmat e gjallë, si dhe ujin. Si i tillë, shtimi i këtij materiali do të ketë qenë i rëndësishëm për shfaqjen e jetës në Tokë.

Para kësaj, studiuesit mendonin se shumica e paqëndrueshmërive të Tokës vinin nga asteroidët që u formuan më afër Tokës. Gjetjet zbulojnë të dhëna të rëndësishme se si Toka arriti të strehonte kushtet e veçanta të nevojshme për të mbajtur jetën.

Autori i vjetër, profesor Mark Rehkämper, i Departamentit të Shkencës dhe Inxhinierisë së Tokës në Imperial College në Londër, tha: “Të dhënat tona tregojnë se rreth gjysma e inventarit të zinkut të Tokës u shpërnda nga materiali nga sistemi i jashtëm diellor, përtej orbitës së Jupiterit. Bazuar në modelet aktuale e zhvillimit të hershëm të sistemit diellor, kjo ishte krejtësisht e papritur.”

Hulumtimet e mëparshme sugjeruan se Toka u formua pothuajse ekskluzivisht nga materiali i brendshëm i sistemit diellor, për të cilin studiuesit konkluduan se ishte burimi mbizotërues i kimikateve të paqëndrueshme të Tokës. Në të kundërt, gjetjet e reja sugjerojnë se sistemi i jashtëm diellor luajti një rol më të madh sesa mendohej më parë.

Profesor Rehkämper shtoi, “Ky kontribut i materialit të jashtëm të sistemit diellor luajti një rol jetik në krijimin e inventarit të kimikateve të avullueshme të Tokës. Duket sikur pa kontributin e materialit të jashtëm të sistemit diellor, Toka do të kishte një sasi shumë më të ulët të substancave të paqëndrueshme se ne. njohe atë sot – duke e bërë atë më të thatë dhe potencialisht të paaftë për të ushqyer dhe mbajtur jetën.”

Për të kryer studimin, studiuesit ekzaminuan 18 meteoritë me origjinë të ndryshme – njëmbëdhjetë nga sistemi i brendshëm diellor, i njohur si meteoritët jo-karbonatikë dhe shtatë nga sistemi i jashtëm diellor, i njohur si meteorite karbonike.

Për çdo meteorit ata matën sasinë relative të pesë formave të ndryshme – ose izotopeve – të zinkut. Ata më pas krahasuan çdo gjurmë gishti izotopike me mostrat e Tokës për të vlerësuar se sa kontribuoi secili prej këtyre materialeve në inventarin e zinkut të Tokës. Rezultatet sugjerojnë se ndërsa Toka përfshiu vetëm rreth dhjetë për qind të masës së saj nga trupat karbonik, ky material furnizonte rreth gjysmën e zinkut të Tokës.

Studiuesit thonë se materiali me një përqendrim të lartë të zinkut dhe përbërësve të tjerë të paqëndrueshëm gjithashtu ka të ngjarë të jetë relativisht i bollshëm në ujë, duke dhënë të dhëna për origjinën e ujit të Tokës.

Autorja e parë në punimin Rayssa Martins, Ph.D. kandidati në Departamentin e Shkencës dhe Inxhinierisë së Tokës, tha: “Ne e dimë prej kohësh se disa materiale karbonike iu shtuan Tokës, por gjetjet tona sugjerojnë se ky material luajti një rol kyç në krijimin e buxhetit tonë të elementeve të paqëndrueshme, disa prej të cilave janë thelbësore që jeta të lulëzojë.”

Më pas studiuesit do të analizojnë shkëmbinjtë nga Marsi, i cili strehonte ujë 4.1 deri në 3 miliardë vjet më parë përpara se të thahej, dhe hëna. Profesor Rehkämper tha, “Teoria e përhapur është se hëna u formua kur një asteroid i madh u përplas në një Tokë embrionale rreth 4.5 miliardë vjet më parë. Analizimi i izotopeve të zinkut në shkëmbinjtë e hënës do të na ndihmojë të testojmë këtë hipotezë dhe të përcaktojmë nëse asteroidi që përplaset luajti një pjesë e rëndësishme në dërgimin e substancave të paqëndrueshme, përfshirë ujin, në Tokë.”