Astronomët zbulojnë një vrimë të zezë supermasive në zemër të galaktikës së lashtë

Një vrimë e zezë supermasive u gjet nga astronomët në zemër të një galaktike të lashtë e cila është pesë herë më e madhe se madhësia e pritur, në bazë të numrit të yjeve që përmban.

Vrima e zezë e pamasë u pikas nga studiuesit në një galaktikë të quajtur GS-9209, e cila shtrihet 25 miliardë vite dritë larg nga Toka, duke e bërë atë një nga më të largëtat që është zbuluar dhe regjistruar.

Ekipi i astronomëve në Universitetin e Edinburgut, me përdorimin e teleskopit hapësinor James Webb (JWST), vëzhgoi galaktikën dhe zbuloi informacione të freskëta rreth historisë dhe përbërjes së saj.

Dr Adam Carnall, i cili drejtoi ekipin, tha se teleskopi, i cili është më i fuqishmi i ndërtuar ndonjëherë, i ndihmoi ata të shihnin se si galaktikat po rriteshin më “më të mëdha dhe më të hershme” se sa prisnin astronomët në miliardë vitet e para të universit.

“Kjo punë na jep vështrimin tonë të parë vërtet të detajuar në vetitë e këtyre galaktikave të hershme, duke hartuar në detaje historinë e GS-9209, i cili arriti të formojë po aq yje sa Rruga jonë e Qumështit në vetëm 800 milionë vjet pas Big Bengut.” deklaroi ai.

Carnall shtoi se “vrima e zezë shumë masive” e vërejtur në qendër të GS-9209 ishte një “surprizë e madhe” që dukej se po mbështeste teorinë se vrima të zeza kaq të mëdha ndaluan formimin e yjeve në galaktikat e hershme.

“Dëshmitë që shohim për vrimën e zezë supermasive ishin vërtet të papritura,” tha Carnall. “Ky është lloji i detajit që nuk do të kishim mundur kurrë ta shihnim pa JWST,” shtoi ai.

Ish-studentja e doktoraturës në Edinburg dhe tani profesoreshë e kozmologjisë vëzhguese në Universitetin e Groningenit në Holandë, Karina Caputi, kishte zbuluar galaktikën GS-9209 në vitin 2004.

Ndërsa GS-9209 përmban rreth aq shumë yje sa janë të pranishëm në galaktikën tonë të shtëpisë së bashku me një masë të kombinuar e cila është e barabartë me 40 miliardë diej, madhësia e galaktikës është vetëm një e dhjeta e Rrugës së Qumështit.

Galaktika është një nga shembujt më të hershëm të njohur të atyre që kanë ndaluar së formuari yje, thanë studiuesit.

“Fakti (që vrima e zezë) është kaq masive, do të thotë se ajo duhet të ketë qenë shumë aktive në të kaluarën, me shumë gazra që kanë rënë brenda, e cila do të kishte shkëlqyer jashtëzakonisht shumë si një kuazar”, tha Carnall. “E gjithë ajo energji që del nga vrima e zezë në qendër të galaktikës do të kishte ndërprerë seriozisht të gjithë galaktikën, duke ndaluar gazin të shembet për të formuar yje të rinj,” shtoi ai.