Vendimi kyç mbi përdorimin e drejtë sqaron kur librat mund të përdoren për trajnimin e inteligjencës artificiale

Kompanitë e inteligjencës artificiale nuk kanë nevojë për leje nga autorët për të trajnuar modelet e tyre të mëdha gjuhësore (LLM) në libra të blerë ligjërisht, vendosi të hënën gjykatësi i distriktit amerikan William Alsup.

Vendimi i parë i këtij lloji që miraton trajnimin për IA-në si përdorim të drejtë ka të ngjarë të shihet si një fitore e madhe për kompanitë e IA-së, por gjithashtu i vë në dukje të gjitha kompanitë e IA-së që presin që i njëjti arsyetim të zbatohet edhe për trajnimin mbi kopjet e piratuara të librave – një pyetje që mbetet e pazgjidhur.

Në rastin specifik që Alsup po shqyrton—i cili i vë autorët e librave kundër Anthropic—Alsup zbuloi se “qëllimi dhe karakteri i përdorimit të veprave të mbrojtura me të drejtë autori për të trajnuar LLM-të për të gjeneruar tekst të ri ishte thelbësisht transformues” dhe “i nevojshëm” për të ndërtuar modele të IA-së të klasit botëror.

Është e rëndësishme të theksohet se ky rast ndryshon nga paditë e tjera ku autorët pretendojnë se modelet e inteligjencës artificiale rrezikojnë të kopjojnë dhe shpërndajnë punën e tyre. Meqenëse autorët që padisin Anthropic nuk pretenduan se ndonjë nga rezultatet e Anthropic riprodhonte veprat ose stilin e tyre shprehës, Alsup zbuloi se nuk kishte asnjë kërcënim që gjeneratori i tekstit i Anthropic, Claude, mund të zëvendësonte autorët në tregjet e tyre. Dhe mungesa e argumenteve e ktheu analizën e përdorimit të drejtë në favor të Anthropic.

“Ashtu si çdo lexues që aspiron të bëhet shkrimtar, LLM-të e Anthropic u trajnuan mbi veprat jo për të nxituar përpara dhe për t’i replikuar ose zëvendësuar ato – por për të kthyer një kthesë të vështirë dhe për të krijuar diçka të ndryshme”, shkroi Alsup.

Vendimi i Alsupit me siguri i zhgënjeu autorët, të cilët në vend të kësaj argumentuan se mbështetja e Claude në tekstet e tyre mund të gjeneronte përmbledhje konkurruese ose versione alternative të historive të tyre. Gjykatësi pretendoi se këto ankesa ishin të ngjashme me argumentimin “se trajnimi i nxënësve të shkollës për të shkruar mirë do të rezultonte në një shpërthim veprash konkurruese”.

“Ky nuk është lloji i zhvendosjes konkurruese ose krijuese që ka të bëjë me Aktin e të Drejtave të Autorit”, shkroi Alsup. “Akti synon të përparojë veprat origjinale të autorësisë, jo të mbrojë autorët nga konkurrenca.”

Alsup vuri në dukje se autorët do të ishin në gjendje të ngrinin pretendime të reja nëse gjenin prova për shkelje të rezultateve të Claude. Kjo mund të ndryshonte llogaritjen e përdorimit të drejtë, siç mund të ndodhte në një rast ku një gjyqtar sugjeroi së fundmi se produktet e inteligjencës artificiale të Meta-s mund të jenë duke “zhdukur” tregjet e autorëve për veprat.

“Autorët pranojnë se trajnimi për LLM nuk rezultoi në ndonjë kopje të saktë dhe as në ofrimin e kopjeve shkelëse të veprave të tyre për publikun”, shkroi Alsup. “Nëse nuk do të ishte kështu, ky do të ishte një rast tjetër. Autorët mbeten të lirë ta ngrenë atë çështje në të ardhmen nëse dalin fakte të tilla.”

Anthropic është “i kënaqur” me vendimin, duke lëshuar një deklaratë ku duartroket gjykatën për njohjen “se përdorimi i ‘punëve për të trajnuar LLM’ ishte transformues—çuditërisht spektakolar’”.

Por Anthropic nuk është i përjashtuar nga përgjegjësia, pasi i është dhënë gjykim i shkurtuar mbi trajnimin e inteligjencës artificiale si përdorim i drejtë, por ende përballet me një gjyq për pirateri që Alsup vendosi se nuk favorizonte një gjetje për përdorim të drejtë.

Në rastin Anthropic, kompania e inteligjencës artificiale akuzohet për shkarkimin e 7 milionë librave të piratuar për të ndërtuar një bibliotekë kërkimore ku kopjet do të mbaheshin “përgjithmonë” pavarësisht nëse ato do të përdoreshin ndonjëherë për trajnim në inteligjencën artificiale.

Duke e kuptuar me sa duket se pirateria mund të shkaktojë sfida ligjore, Anthropic më vonë u përpoq të zëvendësonte librat e piratuar me kopje të blera ligjërisht. Por kompania argumentoi gjithashtu se edhe kopjimi fillestar i këtyre librave të piratuar ishte një hap “i ndërmjetëm” i nevojshëm për të çuar përpara përdorimin transformues të trajnimit të inteligjencës artificiale. Dhe ndoshta, të paktën në mënyrë bindëse, Anthropic argumentoi gjithashtu se, për shkak se mund t’i kishte marrë hua librat që vodhi, vetëm vjedhja nuk duhet ta “shkurtojë” analizën e përdorimit të drejtë.

Por Alsup nuk u ndikua nga këto argumente, duke vënë në dukje se kopjimi i librave nga një faqe interneti pirate është shkelje e të drejtave të autorit, “pikë”. Ai hodhi poshtë “supozimin e Anthropic se përdorimi i kopjeve për një bibliotekë qendrore mund të justifikohet si përdorim i drejtë vetëm sepse disa prej tyre përfundimisht do të përdoren për të trajnuar LLM”, dhe hodhi dyshime nëse ndonjë nga paditë e tjera për inteligjencën artificiale që debatojnë piraterinë mund të shpëtojë ndonjëherë pa paguar dëmshpërblim.

“Ky urdhër vë në dyshim nëse ndonjë i akuzuar për shkelje mund të përmbushë ndonjëherë barrën e tij për të shpjeguar pse shkarkimi i kopjeve burimore nga faqet pirate që mund t’i kishte blerë ose aksesuar ndryshe ligjërisht ishte në vetvete i nevojshëm për çdo përdorim të mëvonshëm të drejtë”, shkroi Alsup. “Një pirateri e tillë e kopjeve që mund të ishin të disponueshme ndryshe është në thelb, në mënyrë të pakthyeshme, shkelje edhe nëse kopjet e piratuara përdoren menjëherë për përdorimin transformues dhe hidhen menjëherë.”

Por Alsup tha se çështja Anthropic mund të mos ketë nevojë të vendosë për këtë, pasi mbajtja e librave të piratuar nga Anthropic vetëm për bibliotekën e saj kërkimore nuk ishte transformuese. Alsup shkroi se argumenti i Anthropic për të mbajtur materialin e mundshëm të trajnimit për IA-në që ai e piratoi në rast se do të vendoste ndonjëherë ta përdorte atë për trajnimin e IA-së ishte një përpjekje për të “rrëshqitur shpejt mbi akullin e hollë”.

Për më tepër, Alsup theksoi se përpjekjet e hershme të Anthropic për të marrë leje për t’u trajnuar mbi veprat e autorëve dështuan, pasi mesazhet e brendshme zbuluan se kompania arriti në përfundimin se vjedhja e librave konsiderohej rruga më efektive nga ana e kostos drejt inovacionit “për të shmangur ‘punën e lodhshme ligjore/praktike/biznesi’, siç e tha bashkëthemeluesi dhe drejtori ekzekutiv Dario Amodei”.

“Anthropic gabon kur supozon se për sa kohë që krijon një produkt përfundimtar emocionues, çdo ‘hap prapavijë, i padukshëm për publikun’, justifikohet”, shkroi Alsup. “Këtu, qëllimi ishte pirateria: Të ndërtohej një bibliotekë qendrore për të cilën dikush mund të paguante, ashtu siç bëri më vonë Anthropic, por pa paguar për të.”

Për të shmangur dëmet maksimale në rast të një humbjeje, Anthropic ka të ngjarë të vazhdojë të argumentojë se zëvendësimi i librave të piratuar me libra të blerë duhet ta zbehë betejën e autorëve, sugjeroi urdhri i Alsup.

“Fakti që Anthropic bleu më vonë një kopje të një libri që e kishte vjedhur më parë nga interneti nuk do ta lirojë atë nga përgjegjësia për vjedhjen, por mund të ndikojë në shkallën e dëmeve statutore”, vuri në dukje Alsup.